Lahore, Pakistan. Sirenes, aanslagen, de nasleep van de moord op Benazir Bhutto. Met drie kleine kinderen onder de vijf jaar besloten we: tijd om te vertrekken. Terug naar Nederland, terug naar een veiligere omgeving om de kinderen op te laten groeien. Maar waarheen?

Mijn man begon toentertijd met een nieuwe baan in Düsseldorf en wij wilden coûte que coûte in Nederland wonen; het werd Limburg. Rust en ruimte na onrust, heuvels na hectiek. Dat klonk als thuiskomen. Dacht ik.

Nieuwe buren, oud dorp

We belanden in een kerkdorp met 900 inwoners. Iedereen kent elkaar al sinds de wieg, wij zijn nieuw. “Doe ik even,” denk ik nog. Maar Limburg laat zich niet zomaar veroveren. Afspreken bij mensen thuis? Bijna ongekend. Uitgenodigd worden? Een uitzondering. Rolluiken dicht, letterlijk en figuurlijk.

En toch… de eerste indrukken zijn hartverwarmend. De natuur is adembenemend, de heuvels zijn prachtig, het groen is overal. Precies waar wij in deze fase van ons leven met drie kleine kinderen  behoefte aan hebben.

Ik merk ook: zorg en onderwijs zitten hier diep in de mensen verweven. Limburgers zijn ontzettend behulpzaam, teamspelers, stabiel, rustig en uitgesproken relatie-mensen. Ons kent ons. En veranderingen? Liever niet. Maar wel bourgondisch eten! Dat is hier geen marketingkreet, maar een levensstijl: vlaaien in alle soorten en maten, geweldige patisserie, heerlijke wijnen, boerderij producten rechtstreeks van het land, alles vers, dik genieten.

Toch voel ik mij soms als buitenlander in eigen land. Dialecten die ik niet kan volgen, zachte g’s die mijn harde r laten stotteren en de creatieve Limburgse manieren om nee te zeggen zonder het woord “nee” ooit te gebruiken. Ik moet er erg aan wennen. En ben daar na al die jaren eigenlijk nog steeds niet aan gewend. Lastig, als je extravert, ad rem, nieuwsgierig, competitief en met het hart op de tong geboren bent.  

Buitenstaander worden is een vak

Om echt contact te maken, moet je doorzetten, geduld hebben en vooral humor meenemen. Limburg voelt soms als een ander land, maar met hetzelfde paspoort. De inwoners zijn lief voor de medemens, behulpzaam en degelijk, maar je moet je plek bevechten. Dat geldt ook voor mij als dagvoorzitter: luisteren, verbinden en ruimte maken voor verhalen die soms botsen. Limburg leert mij laveren tussen regels die je niet ziet en dat maakt een dagvoorzitter scherp, empathisch en alert.

Soms zijn het de kleine dingen die mij hier doen lachen. Een harde taartbodem heet ‘bienenstich’. Borrels zijn ‘zittend’ niet ‘staand’. Rolluiken dienen als gordijnen.  En geen André Hazes, maar Rowwen Hèze als muziek tijdens feesten en partijen. Op nationale feestdagen wordt er bijna niet gevlagd in Limburg: een sterke nationale vlagtraditie is nooit zo ingebakken geweest als in andere provincies.

En met carnaval gaan alle remmen los. Van 11 november tot aan drie dagen voor Aswoensdag , 40 dagen voor Pasen. De kerk is nooit ver weg in Limburg en carnaval is hét rooms-katholieke feest. De meest prachtige outfits en geschminkte gezichten komen dan voorbij.

Diversiteit en inclusie: een onzichtbare drempel

In Limburg merk je, dat diversiteit en inclusie nog een lange weg te gaan hebben. Of je nu uit een andere provincie komt of uit een ander land, een andere huidskleur hebt, een hoofddoek draagt, uit een andere cultuur komt: erbij horen gaat niet vanzelf of is geen vanzelfsprekendheid.

Mensen zijn warm en behulpzaam, maar er zit een onzichtbare drempel. Je moet je plek echt verdienen. Het voelt soms alsof je een geheim handboek nodig hebt om de codes van dorpsleven, dialecten en sociale gewoontes te doorgronden.

Voor iemand ‘die niet van ons is’ - een Hollander van boven de rivieren - is dat confronterend én leerzaam. Het maakt zichtbaar hoe ver we als samenleving nog kunnen groeien in DEI (Diversity, Equity & Inclusion) en waarom nieuwsgierigheid, respect en een vleugje humor vaak je beste hulpmiddelen zijn.

2013

En dan is het 2013. Het leven heeft een vreemde timing: in datzelfde jaar gebeurt iets bijzonder ingrijpends én doet zich ineens een nieuw buitenlands avontuur voor dat mijn horizon volledig verandert. Het kan verkeren.